Ngày 29/10/2025, Bộ Tài chính đã công bố Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 181/2025/NĐ-CP (ban hành ngày 01/7/2025) — văn bản hướng dẫn chi tiết thi hành Luật Thuế Giá trị Gia tăng 2024.
Dự thảo này được đưa ra nhằm:
-
Cập nhật các danh mục tài nguyên, khoáng sản theo thực tiễn sản xuất – xuất khẩu.
-
Điều chỉnh chính sách thuế GTGT với các sản phẩm xuất khẩu là tài nguyên, khoáng sản.
-
Làm rõ nguyên tắc xác định giá tính thuế để đồng bộ với quy định mới của Luật.
2. Nội dung chính của dự thảo
2.1. Sửa đổi danh mục tài nguyên, khoáng sản
Dự thảo quy định sửa đổi, bổ sung Phụ lục I và Phụ lục II kèm theo Nghị định 181/2025/NĐ-CP — cụ thể:
-
Phụ lục I: Danh mục tài nguyên, khoáng sản chưa chế biến thành sản phẩm khác.
-
Phụ lục II: Danh mục tài nguyên, khoáng sản khai thác đã chế biến thành sản phẩm khác.
Điều này nhằm phân loại rõ ràng hơn giữa sản phẩm thô và sản phẩm đã qua chế biến, từ đó xác định chính xác đối tượng không chịu thuế hoặc chịu thuế GTGT.
2.2. Đối tượng không chịu thuế GTGT theo Nghị định 181
Theo Điều 4 Nghị định 181/2025/NĐ-CP, các đối tượng không chịu thuế GTGT bao gồm:
-
Chuyển giao công nghệ, chuyển nhượng quyền sở hữu trí tuệ, sản phẩm phần mềm và dịch vụ phần mềm theo pháp luật về công nghệ thông tin.
-
Sản phẩm xuất khẩu là tài nguyên, khoáng sản khai thác chưa chế biến thành sản phẩm khác.
-
Sản phẩm xuất khẩu là tài nguyên, khoáng sản khai thác đã chế biến, nhưng thuộc danh mục hạn chế xuất khẩu do Nhà nước quy định.
👉 Tóm lại:
Theo quy định hiện hành, sản phẩm xuất khẩu là tài nguyên, khoáng sản chưa chế biến thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT.
Nếu cần thiết điều chỉnh, Bộ Tài chính sẽ phối hợp với Bộ Công Thương và các bộ ngành liên quan báo cáo Chính phủ xem xét, cập nhật Danh mục mới cho phù hợp bối cảnh kinh tế – xã hội từng thời kỳ.
2.3. Nguyên tắc xác định giá tính thuế GTGT (Điều 14 Nghị định 181)
Nguyên tắc chung:
Giá tính thuế GTGT là giá bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ chưa có thuế GTGT, bao gồm các khoản phụ thu và phí thu thêm mà cơ sở kinh doanh được hưởng.
Cụ thể:
(1) Giá tính thuế bao gồm:
-
Toàn bộ khoản phụ thu, phí thu thêm ngoài giá bán mà cơ sở kinh doanh được hưởng.
-
Các khoản chiết khấu thương mại (nếu có) được trừ vào giá bán để xác định giá tính thuế.
-
Giá được tính trước khi cộng thuế GTGT.
(2) Giá tính thuế không bao gồm:
-
Các khoản thu không liên quan đến bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ, gồm:
-
Tiền bồi thường thiệt hại, tiền thưởng, tiền thu đòi của bảo hiểm.
-
Các khoản thu hộ, chi hộ cho cơ quan Nhà nước.
-
Thu nhập tài chính không phát sinh từ hoạt động bán hàng (như lãi tiền gửi, đầu tư).
-
(3) Trường hợp đặc biệt:
Nếu giá tính thuế đã được xác định nhưng sau đó bị thay đổi theo kết luận của cơ quan có thẩm quyền, thì:
Giá tính thuế GTGT phải được điều chỉnh theo kết luận chính thức đó.
(4) Về chiết khấu thương mại:
Trường hợp doanh nghiệp có chính sách chiết khấu thương mại, thì giá tính thuế GTGT là giá đã trừ chiết khấu (chưa có thuế).
3. Ý nghĩa và tác động của Dự thảo Nghị định
3.1. Đối với doanh nghiệp khai thác, xuất khẩu khoáng sản
-
Làm rõ danh mục sản phẩm chịu thuế và không chịu thuế, tránh tình trạng áp sai mức thuế suất.
-
Phân loại rõ “sản phẩm thô” và “sản phẩm đã qua chế biến”, giúp doanh nghiệp xuất khẩu thuận lợi hơn khi kê khai thuế GTGT.
-
Cập nhật danh mục khoáng sản giúp quản lý chặt chẽ hoạt động xuất khẩu tài nguyên, đồng thời khuyến khích chế biến sâu trong nước.
3.2. Đối với cơ quan thuế
-
Củng cố cơ sở pháp lý thống nhất giữa Luật Thuế GTGT 2024 và Nghị định hướng dẫn.
-
Hạn chế tranh chấp, khiếu nại trong việc xác định giá tính thuế và đối tượng miễn thuế.
-
Tạo điều kiện triển khai chuyển đổi số trong quản lý thuế, nhờ nguyên tắc giá tính thuế minh bạch hơn.
3.3. Đối với nền kinh tế
-
Thúc đẩy chính sách thuế minh bạch, ổn định, hỗ trợ doanh nghiệp tuân thủ tự nguyện.
-
Giảm rủi ro gian lận thuế, đặc biệt trong lĩnh vực xuất khẩu tài nguyên, khoáng sản.
-
Góp phần tăng hiệu quả thu ngân sách và phát triển sản xuất trong nước.
Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 181/2025/NĐ-CP là bước điều chỉnh quan trọng trong việc thực thi Luật Thuế Giá trị Gia tăng 2024, giúp chính sách thuế:
-
Rõ ràng hơn về đối tượng không chịu thuế;
-
Cụ thể hóa nguyên tắc xác định giá tính thuế GTGT;
-
Hài hòa mục tiêu thúc đẩy sản xuất trong nước – kiểm soát xuất khẩu tài nguyên thô.
Doanh nghiệp cần theo dõi quá trình hoàn thiện dự thảo để cập nhật kịp thời quy định mới, nhất là nếu hoạt động trong lĩnh vực:
-
Khai thác – chế biến khoáng sản;
-
Sản xuất hàng xuất khẩu;
-
Kinh doanh thương mại có chính sách chiết khấu thương mại.
